વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શુક્રવારે નેશનલ વ્હીકલ સ્ક્રેપ પોલિસી લોન્ચ કરી છે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે આ વર્ષના બજેટમાં તેની જાહેરાત કરી હતી. દેશના ઓટો સેક્ટર અને અર્થવ્યવસ્થાને આગળ વધારવા માટે તે ખુબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવતું હતું. શું છે આ પોલિસી ? કેટલા અને કેવા ફાયદા થશે ? તો આજે આ લેખમાં અમે તમને તેના તમામ ફાયદા વિશે જણાવશું. માટે આ લેખને અંત સુધી જરૂર વાંચો.
બજેટમાં જાહેરાત : મોદી સરકાર આવ્યા બાદ લાંબા સમયથી વાહન સ્ક્રેપ પોલિસી લાગુ કરવાની ચર્ચા ચાલી રહી હતી. પરંતુ આ વર્ષે જ્યારે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે 1 ફેબ્રુઆરી, 2021 ના રોજ બજેટમાં તેની જાહેરાત કરી ત્યારે તે સ્પષ્ટ થઈ ગયું કે, હવે જૂના વાહનોને જંકમાં મોકલવાની નીતિ આ વર્ષે આવશે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પણ તેનું લોકાર્પણ કર્યું હતું.
વ્હીકલ સ્ક્રેપ પોલિસી શું છે ? : આ પોલિસી અનુસાર, હવે દેશમાં ચોક્કસ મર્યાદા કરતા જૂનાં વાહનોએ તેમની ફિટનેસ ટેસ્ટમાંથી પસાર થવું પડશે. આ પરીક્ષણ વાહનોની એન્જિનની સ્થિતિ, તેમના ઉત્સર્જનની સ્થિતિ અને બળતણ કાર્યક્ષમતા, સલામતી જેવા ઘણા પરિમાણો પર કરવામાં આવશે. જો જૂના વાહનો આ ફિટનેસ ટેસ્ટમાં નિષ્ફળ જશે તો તેમનું રજીસ્ટ્રેશન રદ કરવામાં આવશે અને તેમને સ્ક્રેપ પર મોકલવામાં આવશે.
વાહનની મર્યાદા કેટલી છે ? : વ્હીકલ સ્ક્રેપ પોલિસી અનુસાર, 10 વર્ષથી જૂનાં કોમર્શિયલ વાહનો અને 15 વર્ષ જૂના ખાનગી પેસેન્જર વાહનોએ આ ફિટનેસ ટેસ્ટ પાસ કરવી પડશે. આ મર્યાદામાં આવતા જૂના વાહનો માટે આ ફરજિયાત રહેશે. જો આ વાહનો ફિટનેસ ટેસ્ટ પાસ કરે તો પણ તેમનું રજીસ્ટ્રેશન રિન્યુ કરાવવું પડશે.
શહેરોમાં પ્રદૂષણ : દિલ્હી જેવા શહેરમાં શિયાળા દરમિયાન ધુમ્મસની સમસ્યા જોવા મળે છે. અન્ય નાના શહેરોમાં પણ એર ક્વોલિટી ઇન્ડેક્સની સ્થિતિ સારી નથી. વાહન સ્ક્રેપ નીતિ સાથે, સરકારનો હેતુ શહેરી વિસ્તારોમાંથી એવા અયોગ્ય જૂના વાહનોને દૂર કરવાનો છે, જે વધુ પ્રદૂષણનું કારણ બને છે. હવે દેશમાં નવા વાહનો BS6 અનુરૂપ છે. તેઓ ઓછા પ્રદૂષણ ફેલાવે છે.
પેટ્રોલની કિંમત : વાહન સ્ક્રેપ નીતિનો એક ઉદ્દેશ વાહનોની ઇંધણ કાર્યક્ષમતા વધારવાનો છે. જુના વાહનો તે સમયની ટેકનોલોજી અનુસાર બનાવવામાં આવે છે. છેલ્લા 15 થી 20 વર્ષમાં વાહન ટેકનોલોજીમાં ઘણો સુધારો થયો છે અને નવા વાહનોની ઇંધણ કાર્યક્ષમતામાં પણ સુધારો થયો છે. કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રીએ 18 માર્ચ 2021 ના રોજ સંસદમાં કહ્યું હતું કે, 1974 માં તેમની પાસે જે સ્કૂટર હતું તે 24 kmpl નું માઇલેજ આપે છે.
ઇલેક્ટ્રિક ગતિશીલતા વધારવી : મોદી સરકાર દેશમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોને પણ જોરશોરથી પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. જ્યાં કેન્દ્ર સરકાર આવા વાહનોની ખરીદી પર FAME 2 સબસિડી આપે છે. તે જ સમયે, ઘણી રાજ્ય સરકારો અલગથી સબસિડી પણ આપી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, વાહનોની સ્ક્રેપ પોલિસીમાંથી જે વાહનો રસ્તા પરથી ઉતારવામાં આવશે તેનો મોટો હિસ્સો ઇલેક્ટ્રિક વાહનો અપનાવે તેવી અપેક્ષા છે. તેના કારણે એક તો પ્રદૂષણ ઘટશે, બીજું ગ્રાહકનો ઇંધણ ખર્ચ ઘટશે, ત્રીજું દેશની ક્રૂડની આયાત પણ ઓછી થશે.
વાહનના ભંગારથી સામાન્ય માણસને આ લાભ : સરકારે વાહન સ્ક્રેપ પોલિસીને સ્વૈચ્છિક વાહન આધુનિકીકરણ કાર્યક્રમ (VVMP) નામ આપ્યું છે. જો કોઈનું વાહન ફિટનેસ ટેસ્ટમાં નિષ્ફળ જાય, તો તેણે પોતાની કાર દેશભરમાં બાંધવામાં આવી રહેલી 60 થી 70 રજિસ્ટર્ડ સ્ક્રેપ સુવિધાઓમાં જમા કરાવવી પડશે. જૂની કાર આપવાને બદલે તેને ‘ડિપોઝિટ સર્ટિફિકેટ’ મળશે, જે નવું વાહન ખરીદવા પર વિવિધ લાભો આપશે. ઉપરાંત, તેને જૂના વાહનની સ્ક્રેપ કિંમત મળશે જે નવા વાહનની એક્સ-શોરૂમ કિંમતના 4 થી 6 ટકા જેટલી હશે.
‘ડિપોઝિટ સર્ટિફિકેટ’ ના ફાયદા શું છે ? : જો તમે જૂનું વાહન જંકમાં ફેંકી દો તો તમને ‘ડિપોઝિટ સર્ટિફિકેટ’ મળશે. ઓટો કંપનીઓ તમને નવું વાહન ખરીદતી વખતે એક્સ-શોરૂમ કિંમતના 5% સુધી ડિસ્કાઉન્ટ આપશે. આ સિવાય નવા વાહનની નોંધણી ફી શૂન્ય રહેશે. તે જ સમયે, રાજ્ય સરકારો ગ્રાહકોને ખાનગી વાહનો માટે 25% અને વ્યાપારી વાહનો માટે 15% સુધી રોડ ટેક્સમાં છૂટ આપી શકે છે.
જૂના વાહન રાખવાના ગેરફાયદા : ધારો કે, તમારી 15 વર્ષ જૂની કાર ફિટનેસ ટેસ્ટ પાસ કરે તો પણ તેને રાખવાના ઘણા ગેરફાયદા હશે. ઉદાહરણ તરીકે, રાજ્ય સરકારો તે વાહનો પર ગ્રીન ટેક્સ વસૂલ કરી શકે છે. આ વાહનોનું રજીસ્ટ્રેશન રિન્યુ કરવા માટે વધુ ફી વસૂલવામાં આવી શકે છે. ઉપર જણાવ્યા અનુસાર, કાર જૂની હોવાને કારણે, તેમનો જાળવણી ખર્ચ અને બળતણ ખર્ચ પણ વધારે હશે. અયોગ્ય વાહનની ઓટોમેટિક ડી-રજિસ્ટ્રેશન થશે.
નવા વાહનો 40% સુધી સસ્તા થશે : વ્હીકલ સ્ક્રેપ પોલિસી લોન્ચ કરતી વખતે નીતિન ગડકરીએ કહ્યું કે, જૂના વાહનોના સ્ક્રેપ પર જઈને વાહનોમાં વપરાતો કાચો માલ પાછો મળશે તે ખુબ સસ્તું હશે. આ ઓટો કંપનીઓના ખર્ચમાં ઘટાડો કરશે અને નવા વાહનોની કિંમતમાં 40% ઘટાડો થશે, જે આખરે ગ્રાહકને લાભ આપશે.
તમે કોમેન્ટમાં ૫ સેકન્ડનો ટાઈમ લઈને એ અમને જણાવો કે આ માહિતી કેવી લાગી
(૧) વેરી હેલ્પફુલ (૨) હેલ્પ ફૂલ (૩) ગુડ (૪) એવરેજ
આવી જ જાણકારી માટે અમારા ફેસબુક પેજને લાઈક કરો..➡ સોશિયલ ગુજરાતી