મોબાઈલ ફોન, પર્સ જેવી વસ્તુઓ ઘણી જગ્યાએ ખોવાઈ જવી એ ચોરીની જેમ માનવામાં આવે છે. જેમાં પાછા મળવાની સંભાવના બિલકુલ ના બરાબર હોય છે. પરંતુ જાપાનમાં એવું તંત્ર કામ કરી રહ્યું છે જેમાં ખોવાયેલી વસ્તુ મળવાની સંભાવના ખુબ જ વધુ રહે છે. જાપાનમાં એમ માનવામાં આવે છે કે, ખોવાયેલા ફોન, પર્સ, જરૂરી ડોક્યુમેન્ટ અથવા કિંમતી વસ્તુ વગેરે મળી જ જશે તેની માટે જાપાનમાં આ પદ્ધતિ ખુબ જ કારગર સાબિત થઈ રહી છે.
જાપાનમાં એવી ઘણી બધી અનોખી વાતો છે જે માત્ર એ જ દેશમાં જોવા મળે છે, તેમાં સૌથી ખાસ વાત અહીંનું અનુશાસન પણ સામેલ છે. આ મામલામાં દુનિયાનો કોઈ પણ દેશ તેની આસપાસ ટકતો નથી. જાપાનની ઘણી બધી સિસ્ટમ એવી છે જે દુનિયાના લોકોને આશ્ચર્યમાં નાખી દે છે. તેમાંથી જ એક છે ખોયા પાયા તંત્ર(Lost and Found System). દુનિયામાં લગભગ દરેક જગ્યાએ કોઈનું પર્સ અથવા ફોન ખોવાઈ જાય અથવા પડી જાય તો ત્યારે તેની મળવાની સંભાવના ખુબ જ ઓછી હોય છે. પરંતુ જાપાનમાં ચોરી તો દૂર, પરંતુ વસ્તુ ખોવાઈ જવાથી પણ તેના મળવાની સંભાવના ખુબ જ વધુ રહે છે.
જાપાનમાં કોઈપણ વસ્તુ ખોવાઈ જાય ભલે તે, ટેક્સીમાં ભૂલી ગયેલો ફોન હોય અથવા ટ્રેનની સીટ નીચે ભૂલી ગયેલ બેગ, અથવા તો રૂપિયાથી ભરેલું પર્સ. એવું નથી કે આ પ્રકારની વસ્તુઓ જાપાનમાં ખુબ જ ઓછી જોવા મળે છે. પરંતુ દર વર્ષે 12.5 કરોડ જાપાની લોકો પોતાનું કંઈકને કંઈક ખોઈ નાખે છે. પરંતુ તેને ખુબ જ વધુ માત્રાની વસ્તુ પોતાના યોગ્ય માલિકને ફરીથી મળી જાય છે અને તેની જ માટે જાપાનની આ તંત્ર કામ કરે છે જેમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, કાયદો, પ્રોત્સાહનો, સાંસ્કૃતિક ધોરણો વગેરે ફાળો આપે છે.
જાપાનનું આ આખું તંત્ર એટલું કારગર રીતે કામ કરે છે કે, તેનાથી ઘણા યંત્રોના નિર્માણ કરતાં પશ્ચિમી સુપરવાઇઝર પણ આશ્ચર્યમાં મુકાઈ જાય છે. આ પ્રક્રિયાની શરૂઆત સ્થાનીય કોબનથી થાય છે, જે નાના અથવા એક બે રૂમના ઘર જેવા પોલીસ કેબીન જેવું હોય છે. તે જાપાનને કાનૂન લાગુ કરતી સામુદાયિક આધારિત પ્રવૃત્તિ છે. સંપૂર્ણ જાપાનમાં પહેલા અથવા નાના પોલીસ સ્ટેશન છે જેમાં ઘણી બધી કુશળ રણનીતિના નીચે મૂકવામાં આવ્યા છે કે, લગભગ લોકો માટે પોલીસનો સંપર્ક કરવો ખુબ જ સરળ અને આસાન બની શકે.
જાપાનની રાજધાની ટોક્યો જેવા ભીડભાડવાળા મહાનગરમાં વર્ષ 2018 માં 41 લાખ ખોવાયેલી વસ્તુ પોલીસને આપવામાં આવી હતી અને આ પ્રકારની પરિસ્થિતિમાં સંખ્યા વધતી જ જાય છે. રેકોર્ડ જણાવે છે કે, છેલ્લાં અમુક વર્ષોથી પોણા ભાગના લોકોને વસ્તુ પાછી મળી રહી છે તો ક્યો અધિકારી મનમાં પોતાના રિપોર્ટમાં મળેલ ખોવાયેલ વસ્તુને લાવવાની જાણકારીનો રેકોર્ડ લખે છે, અને મળેલી વસ્તુને ટોક્યો મેટ્રોપોલિટન પોલીસ વિભાગને આપવામાં આવે છે ખોવાયેલી વસ્તુ પાછી મેળવવાના સેન્ટર ઉપર મૂકવામાં આવે છે.
જાપાનમાં એક વખત મળેલી વસ્તુ સેન્ટર સુધી પહોંચી જાય છે અને તેની માહિતી લેવામાં આવે છે જેનાથી તેના માલિક વિશે જાણકારી મળી શકે છે. સેન્ટરની એક વેબસાઈટ પણ કામ કરે છે જેમાં લોકો પોતાની ખોવાયેલી વસ્તુને શોધી શકે છે અને તેમાં ખોવાયેલી વસ્તુ હુકમ અનુસાર મૂકેલી હોય છે. જો ત્રણ મહિનામાં યોગ્ય માલિકને તે વસ્તુ મળતી નથી, તો એ વસ્તુ એ વ્યક્તિને આપવામાં આવે છે જેને આ વસ્તુ મળી હોય અથવા તો નગરપાલિકા કે સરકારને આપી દેવામાં આવે છે.
જાપાનમાં રેલ્વે સ્ટેશન ખુબ જ ભરેલા હોય છે અને આ રેલ્વે સ્ટેશન પર ખોવાયેલી વસ્તુ આપવા માટે અલગ-અલગ સ્થાનો ઉપર વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. તે જણાવે છે કે, 2018 માં રેલ્વે સ્ટેશનમાં મળેલી વસ્તુઓમાં લગભગ 31 ટકા વસ્તુઓ પાછી આપવામાં આવી છે, ત્યાં જ જાપાનની સંસ્કૃતિનું આ તંત્ર એક મોટું યોગદાન છે અને બાળકોને પણ તેની સારી શિક્ષા આપવામાં આવે છે. પોલીસ પણ પોસ્ટર લગાવીને માતા-પિતાને અપીલ કરે છે કે, બાળકો જો પોલીસને કંઈ ખોવાયેલી વસ્તુ આપે છે તો પોલીસ તેને ભાર માનતી નથી.
જાપાનની સંપત્તિ કાનૂન પણ દેશની ખોવાયેલી વસ્તુને પાછી આપવા માટે સંસ્કૃતિને બનાવી રાખવાની એક ભૂમિકા છે. 2007 દરમિયાન કાનૂનમાં સંશોધન થયા બાદ તે અનિવાર્ય છે કે, ખોવાયેલી વસ્તુને તેના અસલી માલિક અથવા પોલીસ કે પછી સંબંધિત અધિકારી જેમ કે, ખોવાયેલી વસ્તુને પાછી મેળવવાના કાર્યાલયમાં જમા કરાવીને જાય. શું આ વસ્તુ બીજા દેશોમાં લાગુ થઈ શકે છે ? તેનો સીધો જવાબ મુશ્કેલ છે કારણ કે તેને લાગુ કરવું આસાન નથી અને તેમાં સંસ્કૃતિ તથા નૈતિક પક્ષની ભૂમિકા વધુ મહત્વની છે. જેને કઠોરતાથી લાગુ કરવામાં આવતો નથી.
તમે કોમેન્ટમાં ૫ સેકન્ડનો ટાઈમ લઈને એ અમને જણાવો કે આ માહિતી કેવી લાગી
(૧) વેરી હેલ્પફુલ (૨) હેલ્પ ફૂલ (૩) ગુડ (૪) એવરેજ
અવાજ સરસ લેખો અથવા આવનારા પાર્ટ ની અપડેટ માટે અમારા ફેસબુક પેજને લાઈક કરો..➡ સોશિયલ ગુજરાતી