આધુનિક જીવનમાં વ્યસ્તતાને કારણે આપણું શરીર ખુબ થાકી જાય છે. જેના કારણે તણાવનો અનુભવ થાય છે. તમામ પ્રયત્નો છતાં, ટેન્શન બહુ ઝડપથી દૂર થતું નથી. આવી સ્થિતિમાં, શરીર અને મનને શાંત કરવા માટે યોગ અને ધ્યાનથી વધુ સારું કંઈ નથી.
ત્રાટક ધ્યાન સદીઓથી કરવામાં આવતી ધાર્મિક વિધિઓમાંની એક છે. ત્રાટક એટલે ત્રાટકશક્તિ. એવું માનવામાં આવે છે કે, જ્યારે આપણે કોઈ ચોક્કસ વસ્તુ પર આપણી નજર ફેરવીએ છીએ, ત્યારે શરીરને ખસેડ્યા વગર મન સ્થિર થઈ જાય છે. બધુ મેળવીને, ભટકતા મનને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો અને શાંત કરવાનો આ સર્વ શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે. જે તમારા મગજના નેગેટિવ વિચારો સાથે વ્યવહાર કરવાની ક્ષમતામાં સુધારો કરવા માટે જાણીતો છે. તો ચાલો જાણીએ ત્રાટક ધ્યાન કરવાથી થતા ફાયદાઓ વિશે.
એકાગ્રતા વધારે : ઘણી બધી એક્ટિવિટિઝ છે, જેમાં ઘણી એકાગ્રતાની ખુબ જરૂર છે. પરંતુ રોજિંદા તણાવ અને માનસિક સ્વાસ્થ્યને કારણે ઘણા લોકો ઓછી એકાગ્રતાના લેવલથી પીડિત હોય છે. આ કિસ્સામાં, ત્રાટક એક ધ્યાન ટેકનીક છે, જેનો ઉપયોગ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતાને મજબુત કરવા માટે થાય છે. જો તે લાંબા સમય સુધી કરવામાં આવે તો વ્યક્તિત્વ પણ ચમકવા લાગે છે.
ઊંઘમાં સુધારો : ઉંઘનો અભાવ એ જીવનની નબળી ગુણવત્તા સાથે સંકળાયેલ એક સામાન્ય અવ્યવસ્થા છે. ત્રાટક યોગની 6 સફાઇ ટેકનીકોમાંની એક છે. જે લોકોને ઉંઘ ન આવવાની સમસ્યા હોય, તેમણે ઉંઘવાની રીત સુધારવા માટે દરરોજ નિયમિત ત્રાટક ધ્યાન કરવું જોઈએ. ત્રાટક ધ્યાન અનિંદ્રા દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
તણાવ : જો તમે ત્રાટક ક્રિયા નિયમિત કરો છો, તો મન હળવા થવાની સાથે શાંત પણ થાય છે. ધ્યાન દરમિયાન, તમારે તમારું ધ્યાન એક જ વસ્તુ પર કેન્દ્રિત કરવું પડશે. આ માત્ર મનમાં ચાલી રહેલી મૂંઝવણને જ નહિ, પરંતુ મનને શાંત કરવામાં પણ મદદ કરે છે.
આંખોની દ્રષ્ટિ : જો તમારી દ્રષ્ટિ નબળી પડી ગઈ હોય, તો આ ક્રિયા આંખના રોગોને રોકવામાં, સારવારમાં અને ઉપચારમાં પણ મદદ કરે છે. ત્રાટક ક્રિયા કરવાથી આંખોના સ્નાયુઓ મજબૂત બને છે અને દ્રષ્ટિમાં ચમત્કારિક સુધારો થાય છે.
ત્રાટક કરવાની રીત : ત્રાટક ધ્યાન ઘણી રીતે કરી શકાય છે, જેમ કે મીણબત્તીની જ્યોત પર, ગોળાના બિંદુ પર, પેન્સિલની ટોચ પર, આંગળીઓની ટોચ પર.
View this post on Instagram
મીણબત્તીની જ્યોત પર ત્રાટક : દીવાની સળગતી જ્યોત પર ધ્યાન કરવું, એ ત્રાટક ક્રિયા સૌથી પ્રાચીન અને પ્રચલિત રીત છે. આ માટે, એક એવો રૂમ પસંદ કરો જેમાં ઘણો અંધકાર હોય. તમારી કમર સીધી કરીને તમારા મનને શાંત કરી અને બેસો. ત્રાટક શરૂ કરતા પહેલા પ્રાણાયામ કરો. હવે તમારી આંખોની દ્રષ્ટિ સળગતી જ્યોત પર ટકાવો. આ ધ્યાન એક મિનિટ કરો. પછી તમે તેનો સમય વધારી શકો છો. રાત્રે સૂતા પહેલા આ ક્રિયા ટાળવી જોઈએ. આ ઉંઘમાં ખલેલ પહોંચાડી શકે છે.
પેન્સિલની ટોચ પર : આ ત્રાટકનો સૌથી સરળ રસ્તો છે. પેન્સિલની ટોચ પર ત્રાટક ક્રિયા કરવાથી, આંખોને રાહત મળે છે અને તે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની એક ઉત્તમ રીત પણ છે. જો તમે લાંબા સમય સુધી મોબાઈલ, લેપટોપ કમ્પ્યુટર પર બેઠા હોવ તો આંખોને આરામ આપવાની શ્રેષ્ઠ ધ્યાન ટેકનીક છે.
આ ધ્યાન કરવા માટે, એવી જગ્યા પસંદ કરો જ્યાં તમારું ધ્યાન ભટકે નહીં. હવે પેન્સિલની ટોચને હાથની મદદથી તમારી આંખોની સામે સીધી રેખામાં રાખો. હવે તમારું ધ્યાન પેન્સિલની ટોચ પર રાખો. જ્યારે તમારી આંખો થાકવા લાગે છે, ત્યારે તમારી આંખો બંધ કરો. તમે બે થી ત્રણ આવી રીતે કરવાથી થોડી રાહત અનુભવશો.
ત્રાટક ક્યારે કરવું : નિષ્ણાંતોના મતે, સૂર્યોદય પહેલા એકથી દોઢ કલાક ત્રાટક કરવા માટે ખુબ જ સારો સમય માનવામાં આવે છે. આ સમયે વાતાવરણ શાંત રહે છે અને મન પણ ફ્રેશ રહે છે.
કાળજી : માંદગીના દિવસોમાં ત્રાટક ક્રિયા કરવાનું ટાળો. જો તમને આંખનું ઓપરેશન થયું હોય તો તે કરતા પહેલા ડોક્ટરની સલાહ લો. આ ક્રિયા કર્યા પછી આંખોમાં બળતરા થતી હોય તો આંખોને ઘસવું કે રગડવું નહીં. ત્રાટક કરતી વખતે જો કોઈ સમસ્યા હોય તો તેનો સમય ઓછો કરી દો. તેથી તમારા મન અને શરીરને તણાવમુક્ત રાખવા માટે ત્રાટક ધ્યાન કરવાનું શરૂ કરો. અને તમે થોડા જ સમયમાં તાજગીનો અનુભવ કરશો.
તમે કોમેન્ટમાં ૫ સેકન્ડનો ટાઈમ લઈને એ અમને જણાવો કે આ માહિતી કેવી લાગી
(૧) વેરી હેલ્પફુલ (૨) હેલ્પ ફૂલ (૩) ગુડ (૪) એવરેજ
આવી જ જાણકારી માટે અમારા ફેસબુક પેજને લાઈક કરો..➡ સોશિયલ ગુજરાતી